اهمیت آموزش توالت رفتن:

1- نشانه های غیرمستقیم آمادگی کودک



-از آغاز سال دوم نشانه هایی از آمادگی کودک ظاهر می شود که اغلب، آنها را با آمادگی مربوط نمی کنیم. کودکان در این سن دوست دارند چیزی یا اسباب بازی به دیگران هدیه بدهند و البته زود هم پس می گیرند؛ ولی از این کار لذت زیادی می برند. احساس دوگانه آنها به این صورت نشان داده می شود که اسباب بازی خود را به مهمان نشان می دهند ولی آن را سفت چسبیده و به او نمی دهند.( بنجامین مک لین ،1381،ص512)

در این سن، کودکان از قرار دادن چیزی در ظرف و ناپدید شدن آن و سپس پدیدار شدنش لذت زیادی می برند. کودک به تدریج می خواهد از کارهای والدین، خواهر و برادرش تقلید کند وادای آنها رادربیاورد و این می تواند انگیزه ای برای تربیتش باشد. آنها از یادگرفتن هر مهارتی که به طور مستقل انجام دهند شاد می شوند و از تعریفی که به همین دلیل می شنوند، لذت می برند. (بنجامین مک لین ،1381ص512)



2- علائم قطعی آمادگی

 بین تا 24 ماهگی اکثریت کودکان علائم قطعی آمادگی خود را آشکار می سازند. کودکان در این سن ناپدید شدن اشیا، از جمله مدفوع خود را بهتر درک می کنند.آنها در این سن درک می کنند موجودیّت آنها از والدین جدا است، و این احساس جدایی انگیزه ای است که والدین خود را خشنود سازند و توقعات آنها را برآورده نمایند. در عین حال از یاد گرفتن مهارت های جدید احساس غرور می کنند و از شنیدن تحسین از انجام این مهارت ها خوشحال می شوند. آگاهی از اعضای بدن در آنها افزایش می یابد. بنابراین بهتر و بیشتر از قبل متوجه دفع مدفوع می شوند.

علاوه بر اینها، کودک در این سن می تواند راه رفته و از چیزی بالا وپایین برود، بنابراین می تواند به تنهایی خودش را به توالت و لگن برساند و حتی پوشک یا شلوار خود را پایین بکشد. بالاخره رشد عقلی آنها در این سن به حدی رسیده است که توقعات والدین خود را تشخیص بدهند و با والدین خود همراهی کنند و مانند برادر و خواهر بزرگتر از خود و یا مادر و پدر خود،بزرگ باشند.( بنجامین مک لین ،1381،ص513)



چند مورد از مهم ترین نشانه های آمادگی کودک برای پذیرش آموزش توالت رفتن را که دکتر براندا گاردنر در کتاب خود آورده است:

1.  هنگامی که کودک توانایی فهم دستورات شما را داشته باشد تا بتواند مراحل مختلف آموزش را درک کند

2.    وقتی که کودک نسبت به کاری که در پوشک خود انجام داده کنجکاوی کند و بین خشک بودن و خیس بودن خود تفاوت قایل شود. این موضوع نشان میدهد که ماهیچه های بدن او توانایی لازم برای نگهداری ادرار یا مدفوع را دارند.



3.هنگامی که فاصله ی ادرار کردن کودک چند ساعت طول بکشد و او بتواند خود را  نگه دارد وخیس نکند .







4.هنگامی که کودک بتواند به تنهایی روی توالت و لگن بنشیند و همچنین بتواند و زیر شلواری خود را پایین یا بالا بکشد.



5.هنگامی که کودک تمایلی به مستقل شدن داشته باشد.

 (به نقل از سلحشور1378،ص12)

به طور کلی کودک باید نشانه های فیزیکی ،رفتاری و ادراکی خاصی داشته باشد این نشانه ها عبارتند از:



نشانه های فیزیکی:

· در هنگام راه رفتن و یا حتی دویدن می تواند تعادل خود را حفظ کند.

· در هر بار ادرار کردن مقدار ملاحظه ای مایع دفع می کند.

· در ساعاتی مشخص از روز مدفوع می کند.



نشانه های رفتاری:



در حدود 2 تا 5 دقیقه می تواند به آرامی در یک وضعیت بنشیند.

· بلافاصله پس از کثیف کردن پوشکش از شما می خواهد که او را عوض کنید.

· وقتی که شما همسرتان یا خواهر و برادرش به توالت می روید، کنجکاوی و علاقه نشان می دهد.

· برای مدفوع کردن عادات خاصی دارد. بعنوان مثال دو زانو می نشیند و یا صدای خاصی از خود در می آورد.

· تمایل دارد تا در کارهایش مستقل عمل کند.

· در صورت انجام یک کار جدید به خود افتخار می کند.

· نسبت به آموزش توالت کردن مقاومت و یا مخالفتی نشان نمی دهد.

نشانه های ادراکی:

· قادر به ادای کلماتی برای ادرار و مدفوع می باشد که شما متوجه آنها می شوید.

· می داند هر چیز باید سرجای خودش قرار گیرد.

· قادر است دستشویی اش را تا زمانیکه به لگن می رسد نگه دارد.





قبل از انجام هرگونه آموزش در زمینه ی توالت رفتن رعایت این نکته ضروری است که کودک در وضعیت استرس زا نباشد .مثلا" کودک در مرحله ی از شیر گرفتن ،یا در آستانه ی تولد نوزاد جدید ویا خانه عوض کردن و. نباشد. (به نقل از سلحشور13 .